Αναδημοσίευση αποσπάσματος άρθρου από το ιστολόγιο
http://prwtakia.blogspot.gr/2012/09/blog-post_20.html
[...] Πρώτο και σημαντικό. Το σχολείο έχει το δικό του ρόλο και η οικογένεια το δικό της. Σε καμία περίπτωση δεν είναι σωστό να ζητάμε οι δάσκαλοι από τους γονείς να κάνουν τη δουλειά τη δική μας εκείνοι. Σαφώς και θέλουμε τους γονείς συνεργάτες και είναι πολλά εκείνα που θα μπορούσαν να κάνουν για να μας βοηθήσουν, δε θέλουμε όμως να τους μετατρέψουμε σε δασκάλους και δε γίνεται κιόλας!
Δεύτερο. Βρισκόμαστε ακόμη στην αρχή της σχολικής χρονιάς και τα παιδιά ακόμη διανύουν φάση προσαρμογής. Ειδικά για τα Πρωτάκια η προσαρμογή στο σχολείο είναι πιο δύσκολη και θα χρειαστεί αρκετό χρόνο, ανάλογα και το παιδί. Μας ενδιαφέρει το διάστημα αυτό να βοηθήσουμε το παιδί να δει θετικά το νέο του περιβάλλον και αυτό δε θα συμβεί αν το πιέσουμε υπερβολικά, ακόμη δεν άρχισε το σχολείο, να μάθει να γράφει και να διαβάζει.
Θυμηθείτε επίσης ότι κάποτε ήσασταν κι εσείς παιδιά. Ελάτε στη θέση τους. Και κυρίως μην ξεχνάτε πως η λέξη παιδί συγγενεύει ετυμολογικά αλλά και ουσιαστικά με το παιχνίδι. Οι δραστηριότητες που θα κάνετε με το παιδί σας να έχουν πάντα τη μορφή του παιχνιδιού.
Για τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο προτείνονται στους γονείς οι εξής δραστηριότητες:
1. Διαβάζουμε στα παιδιά παραμύθια. Διακόπτουμε την αφήγηση σε κάποιο σημείο και ζητάμε από το παιδί να μαντέψει τη συνέχεια. Αφού διαβάσουμε ολόκληρο το παραμύθι ζητάμε από το παιδί τη γνώμη του, αν του άρεσε, ποια γνώμη σχημάτισε για τους ήρωες κλπ. Το καλούμε αν θέλει να ζωγραφίσει με βάση όσα άκουσε ή και να παίξουμε μια σκηνή από το παραμύθι (δραματοποίηση).
2. Παίζουμε παιχνίδια σχετικά με τις μαθηματικές έννοιες. Εξασκούμε το παιδί στο μέσα, έξω, πάνω, κάτω, μπροστά, πίσω, αριστερά, δεξιά κλπ. Κρύβουμε πράγματα και του ζητάμε να τα βρει χρησιμοποιώντας αυτές τις έννοιες, πχ είναι πίσω σου, είναι δεξιά σου κλπ.
3. Δίνουμε τη δυνατότητα στο παιδί να γυμνάσει τα χεράκια του και να ετοιμαστεί για τη γραφή. Η πλαστελίνη και το πλάσιμο με τα δαχτυλάκια βοηθάει πολύ. Παρόμοια και η βοήθεια της ζωγραφικής καθώς και εργασίες με χρωματιστά χαρτιά.
4. Με καλαμάκια ή οδοντογλυφίδες και λίγη πλαστελίνη φτιάχνουμε μαζί με το παιδί μας γεωμετρικά σχήματα και γεωμετρικά στερεά (τετράγωνα και κύβους, ορθογώνια, πυραμίδες). Με πλαστελίνη φτιάχνουμε σφαίρες και κυλίνδρους ενώ με κάποιο κυλινδρικό κουτί κόβουμε κύκλους σε χαρτόνι.
5. Του ζητάμε να μας πει τα τραγουδάκια που έμαθε στο σχολείο. Φτιάχνουμε και για το σπίτι ένα μουσικό κουτί. Αν έχουμε τη δυνατότητα εμπλουτίζουμε τη δισκοθήκη του σπιτιού μας με κατάλληλα ακούσματα για παιδιά και το ασκούμε στην ακρόαση ποιοτικής μουσικής. Η δημοτική μας παράδοση δεν πρέπει να απουσιάζει...
6. Κάνουμε περιπάτους στην εξοχή και καλούμε το παιδί να παρατηρήσει τι βλέπει. Μπορούμε επίσης να ξεκινήσουμε διάφορες συλλογές με φυσικά υλικά και τα οποία στη συνέχεια θα τα χρειαστούμε και στο σχολείο για εργασίες στο μάθημα της χειροτεχνίας. Πχ βότσαλα, που θα τα χρωματίσουμε με τα πινέλα μας. Ή ακόμη φύλλα και λουλούδια που θα τα αποξηράνουμε.
7. Παίρνουμε ιδέες από τα μαθήματα που διδάσκεται το παιδί στο σχολείο στη Μελέτη Περιβάλλοντος και κάνουμε σχετικές συζητήσεις μαζί του. Το ρωτάμε πώς είναι η τάξη του. Πόσα αγόρια και πόσα κορίτσια έχει, τα ονόματά τους, με ποια παιδιά παίζει. Μαθαίνουμε από το παιδί ποιους κανόνες έχει το σχολείο και η τάξη και του μιλάμε για τη δική μας ζωή στο σχολείο και ποιους κανόνες είχαμε και εμείς. Βάζουμε στο παιχνίδι και τον παππού και τη γιαγιά, να μιλήσουν κι εκείνοι με τα παιδιά για τα παιδικά τους χρόνια και τη σχολική τους εμπειρία.
8. Γράφουμε σε καρτελάκια τα ονόματα των μελών της οικογένειας και ζητάμε από το παιδί να τα αναγνωρίσει. Του ζητάμε να δώσει στον καθένα το όνομά του και φυσικά το βοηθάμε όπου δυσκολευτεί. Κάνουμε το ίδιο με διάφορα αντικείμενα του σπιτιού και κολλάμε τα καρτελάκια στα αντικείμενα με λίγο σελοτέιπ ή μπλου τακ. Πχ καρτελάκια με τη λέξη ψυγείο, τηλεόραση, ντουλάπα κλπ. Παράλληλα ζητούμε από το ίδιο το παιδί να παρατηρήσει πώς είναι το δωμάτιό του, το σπίτι, η γειτονιά. Συζητάμε μαζί του από ποια μέλη αποτελείται η οικογένεια, και η στενή και η ευρύτερη, και το βοηθάμε να ξεχωρίζει τους βαθμούς συγγένειας. Ζητάμε να μας πει προφορικά ένα γραμματάκι που θέλει να στείλει σε ένα πρόσωπο που αγαπά, πχ στη γιαγιά, κι εμείς το γράφουμε στο χαρτί και αναλαμβάνουμε να παραδώσουμε την επιστολή. Αν είναι εύκολο ζητάμε από το πρόσωπο αυτό να απαντήσει γραπτώς στο παιδί και του διαβάζουμε το γράμμα.
9. Στο δρόμο παίζουμε το παιχνίδι με τις επιγραφές. Διαβάζουμε σε πρώτη φάση εμείς κάποιες επιγραφές και την επόμενη φορά ζητούμε από το παιδί να αναγνωρίσει τι γράφει η επιγραφή.
10. Κόβουμε εικόνες από περιοδικά και εφημερίδες και φτιάχνουμε καρτελάκια με το όνομα του αντικειμένου της εικόνας. Παίζουμε παιχνίδια αντιστοίχισης της εικόνας και της λέξης, να βάλει δηλαδή δίπλα στη σωστή εικόνα την κάθε λέξη, ή κρύβουμε κάτω από το καρτελάκι της λέξης την εικόνα και ζητάμε από το παιδί να βρει πού είναι η κάθε εικόνα.
11. Λέμε προφορικά λέξεις και ζητάμε από το παιδί χτυπώντας παλαμάκια να βρει από πόσες συλλαβές αποτελείται, πχ μα - μά, οι-κο-γέ-νει-α, κλπ. Ζητάμε να εντοπίσει με τι φωνούλα αρχίζει μια λέξη που ακούει, πχ μ - μήλο, μπ - μπανάνα, τ-τηλεόραση, α-αμύγδαλο κλπ. Το βάζουμε να βρει λέξεις που αρχίζουν από μια συγκεκριμένη φωνούλα. Πχ ζητάμε μέσα στην κουζίνα να βρει πράγματα που αρχίζουν από π (ποτήρι, πιάτο, πετσέτα κλπ). (ΠΡΟΣΟΧΗ: ΣΤΗ ΦΑΣΗ ΑΥΤΗ ΚΑΙ ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ΜΕΧΡΙ ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΔΕΝ ΑΠΟΚΑΛΟΥΜΕ ΤΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΜΕ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΑΛΦΑΒΗΤΑ. Λέμε α, β, γ και όχι άλφα, βήτα, γάμμα).
12. Λέμε προφορικά μια μικρή ιστορία και ζητάμε από το παιδί να τη διηγηθεί με δικά του λογάκια σε μας ή ένα άλλο πρόσωπο της οικογένειας. Προσέχουμε το λεξιλόγιο που χρησιμοποιούμε και βάζουμε κάθε μέρα και νέες λέξεις στη ζωή του παιδιού. Επιμένουμε να χρησιμοποιεί προτάσεις στο λόγο του και όχι μονολεκτικές απαντήσεις. Το βοηθάμε να μάθει τις πρώτες οικογένειες λέξεων, πχ γράφω, γράμμα, γραμματάκι, γραμμή, γραμμένος, ξαναγράφω κλπ. Του ζητάμε να βρει την αντίθετη λέξη, πχ πλυμένος - άπλυτος, μέρα - νύχτα, κλπ. ή και πώς αλλιώς το λέμε (συνώνυμα) πχ αυτοκίνητο - αμάξι - λεωφορείο - φορτηγό κλπ.
13. Με κάθε ευκαιρία μαθαίνουμε στο παιδί παροιμίες, πχ "Των φρονίμων τα παιδιά πριν πεινάσουν μαγειρεύουν", "Άνθρωπος αγράμματος ξύλο απελέκητο" κλπ.
14. Διασκεδαστική άσκηση για τα παιδιά είναι και οι γλωσσοδέτες. Πχ Άσπρη πέτρα ξέξασπρη κι απ' τον ήλιο ξεξασπρότερη.
15. Δε χάνουμε ευκαιρία να μιλάμε με το παιδί μας για τον κόσμο και τη ζωή. Του εξηγούμε με λόγο κατανοητό και κατάλληλο για την ηλικία του όλα όσα βλέπει, ακούει, ζει... Ζητάμε και τη δική του γνώμη.
16. Παίρνουμε μέρος σε διάφορες δραστηριότητες που θα διδάξουν στο παιδί έμπρακτα αξίες, ιδανικά, στάσεις ζωής. Πχ δραστηριότητες για την προστασία του περιβάλλοντος, φιλανθρωπική δράση, επίσκεψη σε μουσεία, πολιτιστικούς συλλόγους κλπ.
17. Αναθέτουμε στο παιδί να μας βοηθήσει σε διάφορες εύκολες δουλειές του σπιτιού. Πχ να στρώσει το κρεβάτι του, να βάλει χαρτοπετσέτες στο τραπέζι, να ποτίσει τις γλάστρες κλπ. Αξιοποιούμε τη διαδικασία αυτή για να μάθει το παιδί να εκτελεί με προσοχή οδηγίες αλλά και να αναπτύσσουμε την ικανότητά του για διάλογο. Δεν ξεχνούμε να το ευχαριστήσουμε για τη συμμετοχή του και να το επαινέσουμε στα άλλα πρόσωπα της οικογένειας.
18. Στο σούπερ μάρκετ ζητάμε να διαβάσει τις τιμές των προϊόντων και συζητάμε μαζί του γιατί διαλέγουμε να αγοράσουμε ετούτο και όχι το άλλο προϊόν.
19. Παίζουμε όλοι μαζί σαν οικογένεια διάφορα παιγνίδια με το παιδί μας, γνώσεων, κατασκευών, επιδεξιότητας κλπ.
20. Ασκούμε το παιδί σε υγιεινές συνήθειες, πχ να πλένει τα χεράκια πριν φάει, να βουρτσίζει τα δόντια του, να μη σκύβει πολύ κοντά στο βιβλίο, κλπ. Βρίσκουμε ευκαιρία σε κάθε περίπτωση να εξηγούμε το γιατί και φυσικά να αναπτύσσουμε το λόγο και τις γνώσεις του παιδιού.
[...]
Όσον αφορά τις σχολικές υποχρεώσεις του παιδιού σας [...]
- Τα παιδιά θα έχουν να διαβάσουν το μάθημα και στο σπίτι για να εξασκηθούν. Διαβάζουμε στην αρχή μαζί με το παιδί το μάθημα που διδάχτηκε και στη συνέχεια ζητάμε να διαβάσει μόνο του, δείχνοντας πάντα με το δαχτυλάκι του ή το μολύβι τι διαβάζει. Παίζουμε μετά το παιχνίδι εντοπισμού μέσα στο κείμενο μιας λέξης, πχ ρωτάμε πού γράφει παπάκι.
- Κοιτάμε στο τετράδιο αντιγραφής τι έχει σημειώσει η δασκάλα να γράψουν. Επιμένουμε να κρατά σωστά το μολύβι και αν δεν ξέρουμε πώς, ρωτάμε τη δασκάλα... Προσοχή μεγάλη δίνουμε να γράφει πάνω στις γραμμές, να αφήνει αποστάσεις ανάμεσα στις λέξεις και κυρίως να γράφει τα γράμματα με σωστή φορά: από πάνω προς τα κάτω και από αριστερά προς τα δεξιά. Σε καμία περίπτωση δε γράφουμε εμείς στο τετράδιο του παιδιού. Αν δυσκολεύεται, του ζητάμε να πατήσει πολλές φορές με το μολύβι του τα υποδείγματα που έγραψε η δασκάλα. Προσέχουμε να έχει σωστή στάση σώματος όταν γράφει, να μη σκύβει πολύ και ο φωτισμός να είναι καλός και να πέφτει από το σωστό μέρος (να μη δημιουργεί σκιά στο χέρι που γράφει).
[...]
Ελέγχουμε να υπάρχουν όλα τα βασικά στην κασετίνα.
[...]
Βιβλία που θα φέρνει στο σχολείο είναι: Τα δύο της Γλώσσας, τα δύο των Μαθηματικών και τα δύο της Μελέτης Περιβάλλοντος.
[...]
Μη διστάζετε για οτιδήποτε χρειαστείτε βοήθεια να επικοινωνήσετε με το σχολείο.
Σε λίγες μέρες θα ορίσουμε συνάντηση για να εξηγήσουμε και από κοντά όσες άλλες απορίες έχετε. Ως τότε αν υπάρξει ανάγκη για συνεργασία, τηλεφωνήστε στη δασκάλα για να ζητήσετε κάποιο ραντεβού ή περιμένετε μετά το τέλος των μαθημάτων και αφού αποχωρήσουν όλοι οι μαθητές να συνεννοηθείτε προφορικά μαζί της πότε μπορεί να σας δεχτεί. Λάβετε υπόψη πως αφενός η δουλειά ενός εκπαιδευτικού και ειδικά στην πρώτη τάξη είναι πολύ κουραστική και αφετέρου ενδέχεται ο δάσκαλος να είναι επιφορτισμένος και με άλλα καθήκοντα την ώρα που εσείς θέλετε να του μιλήσετε (πχ εφημερία). Δεν μπορεί λοιπόν να συνεργαστεί μαζί σας τις ώρες των διαλειμμάτων, εκτός πια και είναι επείγουσα ανάγκη, ή την ώρα αποχώρησης των μαθητών που προέχει η ασφάλεια των παιδιών και πρέπει να μοιράσει τα παιδιά σε γονείς και στο ολοήμερο. Το καλύτερο λοιπόν είναι να υπάρχει προκαθορισμένο ραντεβού στο σχολείο.
Καλό Σαββατοκύριακο!
Φιλικά
η δασκάλα των παιδιών σας
_______________________________
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το άρθρο δε δημοσιεύτηκε ολόκληρο καθώς στην αρχική του μορφή γράφτηκε για την πρώτη δημοτικού ενός άλλου σχολείου και αφετέρου γιατί σύμφωνα με πρόσφατη οδηγία προς τους εκπαιδευτικούς απαγορεύτηκε να δίνουν σχολική λίστα, λόγω και της δυσμενούς οικονομικής κατάστασης αρκετών οικογενειών. Δεν μπορούμε λοιπόν να αναφερθούμε σε τετράδια, μολύβια, χρώματα κλπ που εμείς ως δάσκαλοι θα θέλαμε να έχει το παιδί.
